بذر

بذر

بذر (seed) قسمتی از گیاه است که برای تکثیر گیاه استفاده میشود. به طور کلی بذر دو کاربرد دارد:

  • رشد کرده و گیاهی مانند والدین خود ایجاد میکند.
  • تکثیر یافته و با افزایش تعداد آن، مازادش به عنوان غذا، علوفه و روغن ‌گیری استفاده میشود.

بخش‌های تشکیل دهنده بذر

پوسته: این بخش سطحی ترین بخش بذر است که معمولا خشک و ضخیم می باشد. پوسته از قسمت‌های داخلی بذر مانند جنین محافظت می‌کند تا بذر در جابجایی ‌ها صدمه نبیند و انبار نمودن آن برای مدت طولانی امکان‌پذیر باشد.

جنین: گیاه جدیدی است که در اثر ترکیب گامتهای نر و ماده در جریان لقاح تشکیل ‌شده و بسیار کوچک است.

مواد ذخیره‌ای: این بخش از بذر، مواد غذایی مورد نیاز جنین را تا زمانیکه بتواند عمل فتوسنتز انجام دهد، تامین میکند. مواد ذخیره ای شامل لیپیدها، کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها و… می باشد.

آنزیم‌ها و هورمون‌ها: آنزیم‌های موجود در بذر باعث بوجود آمدن بافت جدید در مرحله جوانه زنی میشوند. هورمون‌ها نیز در این روند به تحریک تولید آنزیم‌ها کمک می‌کنند.

ویژگی‌ های بذر مرغوب

بذر مهمترین نهاده کشاورزی است و انتخاب بذر مناسب مهم ترین و اساسی ترین مرحله در کشت و زراعت است. هر چه بذر مرغوب تر باشد، عملکرد گیاهان زراعی نیز بهتر است و به تولید بیشتری دست خواهیم یافت. چنانچه بذر ناسالم و آسیب دیده باشد، درصد جوانه ­زنی به شدت کاهش می یابد و یا گیاهچه­ تولیدی ضعیف خواهد بود. کیفیت بذر به عوامل مختلفی مانند اندازه و خلوص بذر و عاری بودن آن از عوامل بیماری زا و دانه علف های هرز بستگی دارد.

اندازه بذر: بذور کوچک، جنین کوچک‌تر و مواد ذخیره‌ای کم ‌تری دارند و در نتیجه گیاهچه تولیدی آن ها ضعیف است. بذور بزرگتر، گیاهچه ­های بزرگتری تولید نموده و در برابر شرایط نامساعد محیطی مقاوم ترند. بنابرین بذر نباید بیش از اندازه معمول کوچک باشد و یا شکسته و نصفه باشد.

بلوغ بذر: بذری که بلوغ جنین در آن کامل نیست قدرت جوانه زنی کمی دارد. همچنین بذری که قبل از رسیدگی (بلوغ) برداشت شده باشد، گیاهچه­ های ضعیفی تولید میکند.

عمر بذر: طول عمر بذر با توجه به رطوبت، درجه حرارت و شرایط نگه داری متفاوت است. بذر گیاهان از نظر طول عمر به سه دسته بذور کوتاه عمر، متوسط عمر و بلند عمر تقسیم میشود. به طور کلی هر چه بذر مسن تر باشد، خاصیت جوانه زنی و قدرت گیاهچه کاهش می یابد.

خلوص بذر: خلوص بذر شامل خلوص ژنتیکی و فیزیکی است. خلوص ژنتیکی به معنی این است که بذر از نظر صفات درونی و ارثی مانند رنگ گل خالص باشد. خلوص فیزیکی به این معنی است که بذور فاقد ناخالصی مانند بذور سایر گیاهان به ویژه علفهای هرز، کاه و خاک باشد. خلوص بذر بسیار مهم است به‌طوری‌ که اگر درصد خلوص بذر کمتر از %98 باشد آن بذر ارزش کشت ندارد. بنابرین توصیه میشود کشاورزان بذور خود را از منابع مطمئن تهیه نمایند. برای تعیین خلوص فیزیکی بذر میتوانید مقداری از بذر خریداری شده را با ترازوی حساس، به دقت وزن کنید. سپس همه ناخالصی های موجود در بذر مانند شن، ماسه، خاک، کلوخ، بذر علفهای هرز، بذور سایر گیاهان، بذور شکسته و … را جدا کنید. بذر خالص را دوباره وزن کنید. در نهایت با استفاده از یک تناسب درصد خلوص فیزیکی را محاسبه نمایید.

فاقد عوامل بیماری زا: عوامل بیماری زا میتواند درون بذر یا روی سطح آن وجود داشته باشد. به همین دلیل توصیه میشود قبل از کشت بذر، آنها را بر علیه آفات و بیماری‌ ها ضدعفونی نمایید. همچنین دانه ها نباید رنگ پریده و آفت زده باشد.

خرید بذر

خرید انواع بذر صیفی جات و سبزیجات، بذر گل گیاه و بذر میوه (بذر هندوانه، ملون، فلفل دلمه، بذر خیار سبز، بادمجان و…) با بهترین کیفیت از فروشگاه رایکا کشت زرین پارس، به همراه مشاوره تخصصی و ارسال به سراسر کشور.