آفت سفید بالک یا مگس سفید و روش مبارزه
آفت سفید بالک که به آن مگس سفید یا عسلک (Whitefly) نیز گفته میشود، از جمله آفات مهم محصولات فضای باز و گلخانهها می باشد. این حشرات ریز سفید رنگ، با تغذیه از شیره گیاهان باعث تضعیف درختان و نهال ها و کاهش رشد آنها می شوند. همچنین با ترشح عسلک روی برگ ها و شاخه ها باعث جذب گرد و غبار و رشد بعضی از قارچ ها میشود. طیف وسیعی از محصولات کشاورزی از جمله گوجه فرنگی، توت، سیب زمینی، پنبه، بادمجان، مرکبات، زیتون، خیار، هندوانه، خربزه، فلفل، گلهای زینتی و محصولات گلخانه ای به عنوان میزبان مناسب برای این حشره عمل میکنند. عمده خسارت این آفت در گلخانه می باشد، اما در فضای باز و مزارع هم فعالیت و خسارت می زنند. آفت سفید بالک به دلیل تولید مثل زیاد در طول سال از سر سخت ترین آفات گیاهی به ویژه در مناطق گرمسیری به شمار می آید که در صورت عدم مبارزه، شاهد پوشش کامل آنها بر روی برگها و خسارت جدی خواهیم بود.
شناسایی آفت سفید بالک
مگس سفید یا سفید بالک حشرات ریز و کوچکی هستند که اندازه آن ها در حدود 1 تا 1.5 میلی متر است و ظاهری مثلثی شکل دارند و اغلب روی برگ ها دیده میشوند. نر و ماده آن بالدار بوده و بال ها و بدنشان دارای پوشش پودری یا مومی سفید رنگی است. آن ها بیشتر در طول روز فعالیت دارند، بنابراین از بین بردن آن ها آسان تر از آفت های شبانه است و تولید مثل آنها در تابستان نسبت به زمستان بیشتر است.
علائم خسارت مگس سفید
این آفت با دهان مکنده خود، شیره گیاه را می مکد و باعث از بین رفتن عناصر غذایی، زرد و ضعیف شدن، پژمردگی و در نهایت خشک شدن برگها و کاهش مقدار و کیفیت محصول میشود. همچنین این حشره، ماده شیرین و چسبناکی به نام عسلک ترشح می کند که تمام سطح زیرین و رویی برگ ها و سرشاخه ها را آلوده می کند. سطح پوشیده از عسلک باعث جذب گرد و خاک و رشد قارچ ساپروفیت و کپک دودهای و همچنین مانع فرآیندهای طبیعی فتوسنتز و تعرق در گیاه میگردد. این حشرات به دلیل تغذیه از شیره گیاه باعث انتقال ویروسهای گیاهی، به گیاهان میزبان میشوند.
روش های مبارزه با آفت سفید بالک
مبارزه بیولوژیکی با آفت سفید بالک
برای مبارزه بیولوژیکی با مگس سفید میتوان از کفشدوزک استفاده نمود. کفشدوزک ها میتوانند شته ها و مگسها را به عنوان غذا بخورند. آنها در طول دوره زندگی خود میتوانند تا ۲۰ هزار شته یا مگس از هر نوعی تغذیه کنند. زنبورهای انکارسیا فورموسا با تخم گذاری بر روی تخم های مگس باعث از بین رفتن آنها در زمان بیرون آمدن زنبورها از تخم می شوند. یکی دیگر از حشرات برای مبارزه با آفت سفید بالک، مگسهای سنوزیا هستند که هم حشره بالغ و هم لارو آن را شکار میکنند. توجه داشته باشید که مبارزه بیولوژیکی فقط در زمانی که جمعیت سفید بالک کم باشد میتواند جواب گو باشد.
نصب کارت های چسبناک زرد رنگ باعث میشود حشره به سمت آن جلب شده و با چسبیدن به آن، دیگر قادر به پرواز نباشد و از بین برود. بهتر است هر چند روز یک بار این کارت ها را تمیز کرده و در صورت نیاز، مواد چسبنده روی آنها را تجدید نمایید.
حذف علف های هرز و برگ های مسن زرد رنگ
در زمان گلدهی حتما از درب و پنجره های توری برای گلخانه استفاده کنید.
آبیاری و بارندگی باعث کاهش جمعیت آفت سفید بالک و کاهش خسارت آن روی برگ میشود. آبیاری گیاهان را به صورت اسپری انجام دهید به طوری که زیر برگ ها را به صورت کامل پوشش دهد.
سمپاشی بی رویه به دلیل اینکه باعث کاهش جمعیت حشرات مفید از جمله دشمنان طبیعی این حشره (برخی زنبورها، سوسکها و کفشدوزک ها) میگردد، توصیه نمیشود.
خشکی و گرما سبب افزایش سرعت تکثیر آفت سفید بالک می شود. بنابرین تنظیم دما، رطوبت و نور گلخانه برای مبارزه با آفت سفید بالک ضروری است.
مبارزه شیمیایی با آفت سفید بالک
سمومی هستند که برای مبارزه با مگس سفید موثر هستند ولی نمیتوان گفت سم مخصوصی برای این حشرات وجود دارد. برای مبارزه با مگس سفید میتوان از حشره کش هایی مانند افوریا، ابرون (به نسبت 0.5 در هزار)، پروتئوس (به نسبت ۱ در هزار)، استارکل، آدمیرال، اویسکت، اگریفلکس و… استفاده نمود. سم پاشی سه نوبت با فاصله دو تا سه روز یک بار توصیه میشود. در هر نوبت یک سم بالغ کش و یک سم پوره کش با هم استفاده شود. برخی از سموم باعث فلج شدن آفات میشود و در نهایت بعد از مدت زمان یک روز یا بیشتر، به دلیل عدم توانایی تغذیه حشره و یا عدم توانایی تولید مثل، منجر به مرگ آفت شود. همچنین محلول پاشی گیاهان با صابونهای حشره کش (مانند پالیزین) و روغن ها نیز موثر است.