علائم کمبود آهن در گیاه و راه حل آن
نقش آهن در گیاه
آهن از عناصر کم مصرف گیاه است که مهمترین نقش آن ساخت کلروفیل (سبزینه) می باشد. آهن در تولید کلروفیل و در نتیجه انجام فرایند فتوسنتز نقش دارد و در رنگ سبز گیاه موثر است. همچنین این عنصر در رشد و متابولیسم گیاه نیز نقش دارد. در این مقاله ابتدا علائم کمبود آهن در گیاه توضیح داده میشود و سپس به بیان راه حل های آن میپردازیم.
علل کمبود آهن در گیاه:
- قلیایی بودن خاک: آهن در خاک های قلیایی ته نشین میشود و جذب گیاه نمیشود.
- فضای کم در گلدان و تهویه نامناسب خاک باعث میشود که ریشه، هوا و آهن کافی را جذب نکند.
- کمبود مواد آلي در خاك
- مصرف زياد كودهاي فسفردار
- آبیاری زیاد و غیر اصولی
علائم کمبود آهن
کمبود آهن باعث میشود که سبزینه به اندازه کافی ساخته نشود و گیاه رنگ پریده شود. کمبود آهن در گیاه بصورت کلروز، خود را نشان می دهد. به این صورت که بین رگبرگ ها رنگ پریده و زرد میشود و خود رگبرگ‌ها سبز باقی می‌ماند و ظاهری عنکبوتی به برگها میدهد. معمولاً علائم کمبود در برگهاي جوان و بالایی دیده می شود چون آهن قابلیت تحرك کمی در گیاه دارد و برگهای جوان نمیتوانند از برگ های مسن تر آهن بکشند. در کمبود شدید آهن ابتدا حاشیه برگها سفید و خشک میشود و سپس به تدریج تمام برگها و شاخه‌ها خشک میشوند و در نهایت میتواند منجر به مرگ گیاه شود. همچنین کمبود آهن میتواند باعث ریزش برگها، رشد ضعیف گیاه و تولید میوه های نارس و بی کیفیت شود.
تشخیص کمبود آهن از کمبود منگنز در گیاه
زرد شدن گیاه و درخت میتواند به دلیل آفت و کمبود عناصر دیگر مثل نیتروژن و منگنز هم باشد. کمبود آهن تنها یکی از دلایل زرد شدن برگهاست. گاهی علائم کمبود آهن و منگنز با هم تداخل کرده و تشخیص را مشکل میکند. منگنز نیز مانند آهن عنصری غیرمتحرک در گیاه است و علائم کمبود آن ابتدا در برگهای جوان مشاهده میشود. در کمبود آهن، رگبرگهای اصلی و فرعی اغلب به صورت سبز رنگ در پس زمینه سبز روشن یا زرد دیده میشوند. اما در کمبود منگنز رگبرگ اصلی و فرعی به صورت نواری پهن به رنگ سبز در متن سبز روشن یا زرد ظاهر میشوند که بیشتر حالت لکه ای به برگ میدهند. در کمبود منگنز، بر خلاف کمبود آهن، قسمت نوک و حاشیه برگهای درخت به صورت سبز باقی میمانند.
درمان کمبود آهن در گیاه
اگر با علائم کمبود آهن در گیاه مواجه شدید میتوانید از کود آهن استفاده نمایید. یکی از نکات مهم هنگام خرید کود آهن توجه به میزان پایداری آن است. در خاک قلیایی که باعث ناپاداری آهن میشود، اگر کود آهن پایداری استفاده نشود، خیلی سریع آهن رسوب میکند و گیاه قادر به جذب آن نخواهد بود. یکی از پارامترهای مهم که نشان دهنده میزان جذب آهن است، ارتو-ارتو می باشد. یکی از بهترین ارتو-ارتوهای موجود در بازار ارتو- ارتوی 4.8 است.
انواع کود آهن:
کود سولفات آهن: در این کود از دو عنصر آهن و گوگرد استفاده میشود. کود سولفات آهن نسبت به کود کلات آهن ارزان تر است اما جذب پایین تری دارد. در نتیجه رسیدن به نتیجه مطلوب در دراز مدت حاصل میشود.
کود کلات آهن: این کود گران تر است اما جذب بالاتری دارد. در واقع ماده کلات کننده، آهن را در برگرفته و باعث تبدیل شدن آن به بهترین فرم قابل جذب میشود. همچنین کلات آهن میزان رسوب یا آبشویی کمتر و حل شدگی بیشتری دارد و در نتیجه آهن تحرک بیشتری پیدا می کند.
انواع کودهای کلاته
کلات آهن EDTA: در محیط ها با ph کمتر از 6، کلات EDTA میتواند آهن خود را به خوبی حفظ کند. اما در محیط های قلیایی، جذب آهن کمتر است و توصیه میشود از کلات آهن قوی تری استفاده شود. بنابرین EDTAمخصوص خاک های اسیدی است.
کلات آهن EDDHA: این کلات از قوی ترین کلات‌های آهن محسوب میشود و نسبت به دیگر کلات‌های آهن گران تر است. عامل کلات کننده EDDHA ، مانع از رسوب آهن در خاک‌هایی با PH بین ۴ الی ۹ شده و باعث پایداری آن به شکل محلول میشود. بنابرین این کود در pH قلیایی نیز پایدار است.
کلات آهن EDDHSA: عامل کلات سازی EDDHSA در دامنه pH وسیع تری نسبت به کلات EDDHA پایدار است.
توجه کنید که تمام کودهای آهن خاصیت محلول پاشی ندارند و در صورت عدم توجه به این نکته باعث برگ سوزی میشود
